Spectaculaire rotsformaties, zonlicht dat door het frisgroene loof schijnt, sprookjesachtige kastelen en burchten, een natuurkunstwerk op 30 meter onder de grond en een elegante waterval: dit zijn een aantal van de highlights op mijn wandeling op de Albsteig. De Schwäbische Alb ligt in het zuidwesten van Duitsland en heeft wandelaars heel wat te bieden. Op de langeafstandsroute Albsteig kun je het middelgebergte in de gehele lengte ontdekken. Ik nam de proef op de som met drie etappes en weet zeker: ik kom nog een keer terug voor de rest!
De Albsteig is een 350 kilometer lange wandelroute door de Schwäbische Alb in Duitsland. Dit middelgebergte ligt in het zuidwesten van Duitsland, in de driehoek tussen Stuttgart, Ulm en de Bodensee. Deze middelzware route tussen Donauwörth en Tuttlingen bestaat uit 16 etappes. Natuurlijk kun je – net als ik – ook je eigen etappes samenstellen. Niet voor niets is de Albsteig een van de Top Trails of Germany: het is een route met karakter, goede bewegwijzering, die bijna uitsluitend over paden midden in de natuur gaat en een goede infrastructuur voor wandelaars heeft.
Water en rotsen op mijn eerste etappe van de Albsteig
Door het treinraam zie ik hoe het landschap steeds heuvelachtiger wordt. Tegen de glooiende hellingen van het middelgebergte aan bevinden zich hier en daar indrukwekkende rotspartijen. Ik kan niet wachten om uit te stappen en te wandelen. De komende drie dagen loop ik op de Albsteig, een langeafstandsroute op de Schwäbische Alb. Mijn eerste etappe begint bij het station Bad Urach Wasserfall. Dit verraadt meteen de eerste highlight van vandaag, die ik na drie kilometer steil bergopwaarts bereik. Vanaf de Albsteig is goed te zien hoe de beek over het randje stroomt en in een waterval verandert. 37 meter valt het water van de Uracher Wasserfall in de diepte, dan stroomt het nog 50 meter over een steil aflopend tufsteen-ondergrond die met mos bedekt is. Om dit natuurwonder in volle schoonheid te bewonderen, verlaat ik even de Albsteig en wandel op de Wasserfall-Steig naar beneden.
Let op: Het kalkhoudende water van de watervallen bedekt moskussentjes met een laag kalk, waardoor nieuwe lagen ontstaan. In de loop van duizenden jaren groeien metersdikke kalkafzettingen. Deze kalktuf met mossen is een belangrijke habitat voor insecten en voedselbron voor dieren zoals de vuursalamander. Voorkom schade aan dit natuurwonder en blijf op de paden.
Vervolgens gaat de route steil over kleine bospaadjes over de Albtrauf, de helling aan de noordkant van de Schwäbische Alb. Als ik de Rutschenfelsen uit de verte zie, kan ik me nauwelijks voorstellen dat ik zometeen over deze rotsformaties wandel. “Voor mij is het een van de mooiste uitzichten op de hele Albsteig,” had Heiko Zeeb van Schwäbische Alb Tourismus me bij de planning van de wandeling me verteld. Als ik de rotsformaties bereik, snap ik precies waarom: voor me zijn tientallen glooiende, groene heuvels te zien, hier en daar piepen de rotsen door de bossen heen en vanaf hier zijn de burchtruïnes Hohenneufen en Hohenurach goed te zien. Het is de perfecte pauzeplek voor mijn lunch: een biologische salade met lokale Alb-linzen van BeckaBeck.
De Albsteig gaat daarna verder door bossen en weilanden. Het is ongelooflijk hoe vaak ik onderweg prachtige uitzichten heb. Van de uitzichttoren Hohe Wart, bij de Hännersteigfels of gewoon even tussen de bomen door. Ik kom dus echt niet snel vooruit, zeker niet omdat ik nog besluit een kleine omweg naar de Mädlesfelsen te maken. Volgens de legende zat daar ooit een jonge vrouw, een “Mädle”, breiend aan een zijden sjaal. Een jager bedreigde haar, maar het nachtmeisje sprong van de rotsen naar de vallei en ontsnapte. De jager en zijn paard kwamen om. Sindsdien heet de rots “Mädlesfels”. Zoals dat meisje vroeger ga ik op een rots zitten en beleef eens te meer een heerlijk moment op de Albsteig: het is vroeg in de avond, de zon staat al laag aan de hemel en hult het Albvorland in een zacht licht. Voordat het donker word, wandel ik de laatste kilometers naar het Landgasthof Stahlecker Hof. Daar smul ik van de vegetarische ‘vesper’ die het hotel voor me heeft klaargezet (het restaurant is vandaag dicht) en val daarna tevreden in bed.
Schwäbische Alb etappe 1: Van Bad Urach naar het Stahlecker Hof
- Lengte: 20,1 km (met kleine omweg bij de Uracher Wasserfall en naar de Mädlesfelsen)
- Hoogtemeters: ↗ 620 m ↘ 370 m
- Horeca onderweg: Kiosk am Wasserfall
- Overnachting in Landgasthof Stahlecker Hof
Het ene na het andere mooie uitzicht op de Schwäbische Alb
Als ik dacht dat ik gisteren alle mooie rotsen op de Albsteig had gezien, had ik het mis. Vandaag wordt het nog rotsachtiger. Maar laten we bij het begin beginnen. De eerste kilometers op de Albsteig leiden me door beukenbossen en weilanden. Het zonlicht valt door het frisgroene loof en zorgt voor een aangename combinatie van zon en schaduw. Al snel bereik ik de eerste ‘rotsen met uitzicht’: de Eckfelsen. Slechts een paar honderd meter verder kom ik op een van mijn favoriete plekken van mijn tweede etappe: Burgruine Greifenstein. In de 13e eeuw was dit de woonplaats van de roofridders van het geslacht van de Greifensteiner. Maar door armoede raakte de burcht in verval en vandaag de dag is slechts nog een ruïne te zien. Ik betreed de burchtruïne met een houten loopbrug en ga even op een stenen muurtje zitten om te genieten van het uitzicht.
Het volgende hoogtepunt laat niet lang op zich wachten. De Burgstein biedt een duizelingwekkende blik in de diepte én verte. Zal ik hier een pauze houden of is het uitzicht op de volgende rots misschien nog mooier? Een onzinnige gedachte – met zoveel mooie uitzichten kun je eigenlijk niet verkeerd kiezen. Dus pak ik mijn lunch uit en laat mijn benen over de rotsrand bungelen. Na deze pauze volgen nog vele rotsen op de Albsteig en het ene uitzicht is nog mooier dan het andere. Een ding hebben ze op de laatste kilometers allemaal gemeen: ik kan Schloss Lichtenstein zien. Dit is een van dé bezienswaardigheden op de Schwäbische Alb en vanaf de Albsteig zie je het sprookjeskasteel uit allerlei perspectieven. Bij de Rötelstein op een wel heel bijzondere manier: door boom die met de stam een O maakt en daarmee een perfect ‘schilderijlijstje’ vormt.
Ter hoogte van Honau verlaat ik de Albsteig en daal af naar Honau. Ik check in bij Forellenhof Rössle en duik meteen de sauna in. Als ik daar met iemand aan de praat raak, vertel ik dat ik zo verbaasd ben dat ik slechts een enkele andere wandelaar tegenkom op de Albsteig. “Er zijn hier honderden kilometers aan wandelpaden om uit te kiezen, dat het zelfs midden in het hoogseizoen nog niet druk aanvoelt,” vertelt een dame die hier uit de buurt komt me. Nog een pluspunt voor de Albsteig! Een ander fijn voordeel aan een wandeling in deze Zuid-Duitse regio ervaar ik bij het avondeten: er komen heel veel heerlijke producten van de Schwäbische Alb. Als ‘Biosphärengastgeber’ is het voor het Forellenhof Rössle de authentieke smaken van de Alb op de kaart te hebben en met regionale producten te koken. Zo zijn de patties gemaakt van Albleisa, de linzen die op de Alb verbouwd worden, en komt het ijs bij mijn chocoladetaartje van Lautertal Eis in Indelhausen. Mmm, zo smaakt het avondeten toch extra lekker!
Schwäbische Alb etappe 2: Van het Stahlecker Hof naar Honau
- Lengte: 11 km
- Hoogtemeters: ↗ 210 m ↘ 370 m
- Overnachting in Forellenhof Rössle
Sprookjeservaringen op de laatste wandeldag op de Albsteig
Dag drie begint – na een heerlijk ontbijt – met een steile klim door het bos. Eenmaal boven word ik meteen beloond: ik loop weer over de Albtrauf en heb daardoor ook meteen weer een schitterend uitzicht op de Schwäbische Alb. En… ik vang een glimp op van Schloss Lichtenstein. Het is niet meer ver naar het kasteel en zodra ik door de houten poorten het binnenhof betreed, ben ik in sprookjesstemming. Niet zo gek: geïnspireerd door de roman Lichtenstein van Wilhelm Hauff, liet Wilhelm graaf van Württemberg, later hertog van Urach, het kasteelcomplex bouwen op de fundamenten van een oud ridderkasteel. Met veel aandacht voor detail vereeuwigen de bouwstijl en het meubilair van het kasteel de Romantiek en kunnen ze worden gezien als een eerbetoon aan de Middeleeuwen.
Het Schloss Lichtenstein is gehuld in een zacht ochtendlicht en ook de locatie op de gelijknamige rots Lichtenstein is geweldig. Ik ga met de eerste rondleiding van vandaag mee. Een jonge man leidt ons door de verschillende ruimtes, zoals de wapenkamer en de jachtkamer. In die laatste bevindt zich het 1,93 m hoge champagneglas, dat de hertog van zijn vrouw als verjaardagscadeau kreeg. Eruit drinken was overigens nogal een uitdaging, ook al was de hertog zelf ook 1,93 meter groot; zijn bediende moest hem hierbij helpen. Door deze en vele andere verhalen is de rondleiding van ongeveer een halfuur echt vermakelijk en zeker een aanrader. Met de AlbCard, die je bij veel accommodaties op de Schwäbische Alb krijgt, is deze zelfs gratis.
Ik wandel daarna verder over de Albtrauf. Links van mij bevinden zich weilanden, rechts het dal. Na een paar kilometer bereik ik de Nebelhöhle, het einde van mijn wandeling op de Albsteig. Maar voordat ik weer met de trein naar huis reis, ga ik natuurlijk de grot in. 141 traptredes voeren me de diepte in. Op 30 meter onder de grond bevindt zich een indrukwekkend natuurspektakel. De druipsteengrotten lijken wel kunst. Elke honderd jaar komt er ongeveer een centimeter kalksteen bij, vertelt mijn gids. Ik kan me nauwelijks voorstellen hoeveel jaren nodig zijn geweest om de enorme kalksteenformaties te vormen. Ik wandel in het halfdonker tussen de natuurkunstwerken door en kijk mijn ogen uit. De 450 meter door de grot zijn een bijzonder einde van mijn meerdaagse wandeling op de Albsteig.
Schwäbische Alb etappe 3: Van Honau naar de Nebelhöhle
- Lengte: 8,7 km
- Hoogtemeters: ↗ 410 m ↘ 150 m
- Horeca onderweg: Maultaschenwirt an der Nebelhöhle
Heb je op de Albsteig gewandeld en wil je meer? Gelukkig zijn er dan nog 12 andere Top Trails of Germany! Deze langeafstandsroutes in Duitsland zijn gecertificeerd als Qualitätsweg (Deutsches Wanderinstitut) of als Premiumweg (Deutscher Wanderverband). Elke route heeft z’n eigen karakter. Vorig jaar wandelde ik een stuk van de Heidschnuckenweg op de Lüneburger Heide. Het werd een wandeling met alle zintuigen: van de kriebelende heideplantjes tegen m’n kuiten tot het geblaat van de typische heideschapen. De Top Trails of Germany zijn perfecte routes voor een meerdaagse wandeltocht in een van de middelgebergtes in Duitsland.
FAQ – Wandelen op de Albsteig in de Schwäbische Alb
Ja! Internationale en nationale treinen stoppen in Stuttgart, Merklingen, Ulm (ICE), Göppingen, Aalen, Reutlingen, Tübingen, Tuttlingen en Rottweil (IC). Ter plaatse kun je gebruikmaken van regionale treinen en bussen. Ik reisde bijvoorbeeld naar het station in Bad Urach. Bekijk de mogelijkheden op NSInternational.nl*.
Je krijgt de AlbCard bij aangesloten accommodaties bij je eerste overnachting. Met de AlbCard krijg je gratis entree & belevenissen bij meer dan 160 top bezienswaardigheden in de Schwäbische Alb en kun je gratis reizen met het openbaar vervoer.
Ik nam ’s ochtends een lunchpakket uit de accommodatie. Onderweg zijn er kleine plaatsen, maar die hebben niet altijd horeca of een supermarkt. Soms wandel je ook vele kilometers door de natuur.
Ik wandel in de middelgebergtes van Duitsland graag op waterdichte halfhoge wandelschoenen. De Albsteig wandelde ik op de Hanwag Makra Pro Low.
SNP biedt een wandelvakantie op de Schwäbische Alb* aan. Hierbij wandel je ook stukken op de Albsteig.
Disclaimer: Voor de wandeling op de Albsteig werd ik uitgenodigd door Top Trails of Germany en Schwäbische Alb Tourismus. Het enthousiasme dat je leest, is zoals altijd 100% dat van mij. Verder staan er affiliate-links in dit artikel (met * gekenmerkt). Als je iets bestelt via deze link, ontvang ik daarvoor een kleine commissie. Jou kost dat natuurlijk niks extra’s. Dankjewel!