De Forggensee in de Allgäu: een stuwmeer met een verhaal. Terwijl ik in september nog onder de indruk van het enorme, blauwe meer was, werd ik in het voorjaar erna verrast: er was bijna geen meer te zien. Dat heeft alles te maken met de ontstaansgeschiedenis van het grootste stuwmeer van Duitsland. Maar in welke tijd van het jaar je er ook bent, het is altijd te moeite waard om te wandelen of fietsen rond de Forggensee.
Van gletsjer tot wilde rivier tot stuwmeer
We gaan even helemaal terug naar het einde van de laatste ijstijd, ongeveer 10.000 jaar geleden. De Ostallgäu was tot dan toe bedekt met een gletsjer, maar die loopt langzaam terug. Aan de rand van de gletsjertong ontstonden morenewanden doordat het ijs brokstukken uit de bergen meenam: dit is nog duidelijk te zien in het glooiende heuvellandschap van het Vooralpenland. En ook toentertijd ontstond hier een enorm meer: de 2 vierkante kilometer grote Füssener See. Deze wordt gezien als voorloper van de Forggensee en andere kleine meertjes in de omgeving van Füssen. Want het meer kwam al snel droog te liggen door klei-slibafzettingen van glaciaal smeltwater. Alleen kleinere meren in lager gelegen delen in de voormalige bedding van het meer zijn bewaard gebleven: de Bannwaldsee, Hopfensee, Schwansee en Weißensee. In het dal van de Lech ontwikkelde zich een prachtig wild rivierlandschap.
Dat bleef zo tot de 20e eeuw. Al aan het begin van de eeuw werd er nagedacht over manieren om de waterkracht van de Lech om te zetten in energie. Door Eerste Wereldoorlog kwam dit plan weer op de plank. Daarna was er grote behoefte aan meer stroom en werd er begonnen met het bouwen van kleine waterkrachtcentrales. Pas na de Tweede Wereldoorlog nam het project echt vaart: in 1950 werd dan echt begonnen met de bouw van het stuwmeer. Protesten volgden, immers moesten duizend inwoners het gebied bij Schwangau en Füssen wijken voor het water. Er werd gepraat, onderhandeld en een overeenkomst gesloten. In 1954 was het dan zo ver: de Forggensee was klaar.
In de lente: ‘wadlopen’ door de Forggensee
Elk jaar in oktober wordt de Forggensee bijna helemaal drooggelegd om de regio te beschermen tegen overstromingen vanwege het smelten van de sneeuw. Van het meer blijft dan niets over dan de kronkelende Lech. En je kunt dus wandelen over de bodem van de Forggensee! Een bizarre ervaring, vond ik het. Ik wandel over de kurkdroge bodem. Alleen door de piepkleine poppetjes aan de rand van het water kan ik inschatten hoe groot de droge vlakte eigenlijk is. Als ik me na twintig minuten aan de rand van het water omdraai, rijzen achter de bruine aarde de bergtoppen. Schloss Neuschwanstein schittert in de namiddagzon. Het voelt een beetje als wadlopen, maar dan met een coulisse van bergen.
Op zoek naar schatten op de bodem van het stuwmeer
Als je Forggensee leeg is, komen er schatten uit vervlogen tijden tevoorschijn. In totaal 32 gebouwen, waarvan 16 boerderijen, werden door de aanleg van de Forggensee getroffen. Resten van deze gebouwen zijn nog op de bodem van het meer te vinden. De voormalige bisschopsmolen was waarschijnlijk het belangrijkste gebouw; de funderingsmuren brokkelen nu langzaam af. Slechts bij extreem laag water is de boog nog te zien. En er is meer, van nóg langer geleden! Archeologen hebben in 1974 op een paar honderd meter afstand van de huidige oever, langs het vroegere pad van Brunnen naar Forggen, funderingen en baksteenresten van een Romeinse villa rustica gevonden. En dit kun je dus allemaal tegenkomen als je zelf een wandeling of fietstocht over de bodem van de Forggensee gaat maken!
Je hebt geen idee waar je moet beginnen? Wanneer het waterpeil op z’n laagst is, meestal in april, kun je samen met een gids op pad. Magnus Peresson groeide zelf op aan de oevers van de Forggensee en heeft zich verdiept in de geschiedenis van de regio. Samen met zijn gasten maakt hij een tijdreis van twee uur over de bodem van het meer. Let op: voor de rondleiding is goede kennis van de Duitse taal nodig.
Het hele jaar door mooi: de Forggensee-Runde fietsen
Ik kende tot vorig jaar september de Forggensee alleen maar als enorm meer met helder water. Ik wandelde door de Ammergauer Alpen bij Füssen en vanaf bijna elke bergtop die ik beklom, kon ik de reusachtige, blauwe vlakte zien. “Als je in het voorjaar terugkomt, zul je naar een soort maanlandschap zien,” zei iemand toen tegen me. Ik kon me er niks bij voorstellen. Tot ik in april van het volgende jaar terugkwam. Bizar! Een enorme vlakte met in de verte een blauw stroompje strekte zich voor me uit. Ook mooi, op een heel andere manier.
In welke tijd van het jaar je ook komt: het is de moeite waard om een rondje om de Forggensee te fietsen. Dat kun je doen op de 30 kilometer lange Forggensee-Runde. Deze fietsroute begint en eindigt in Füssen en is dus ook makkelijk met het openbaar vervoer bereikbaar. Langs de oever fiets je eerst in noordelijke richting naar Roßhaupten. Hier maak je een pittig klimmetje, verder heeft de fietsroute rondom de Forggensee nauwelijks hoogtemeters. In Roßhaupten steek je de stuwdam over en fiets je vervolgens aan de andere kant van het meer via Schwangau (met mooi zicht op Schloss Neuschwanstein!) terug naar Füssen.
Praktische informatie: De Forggensee-Runde is 30 km lang (170 hoogtemeters). Start- en eindpunt is Füssen, dat goed bereikbaar is met het regionale bus- en treinverkeer. Afkorten? Vanaf 1 juni t/m 15 oktober kun je met de Forggensee Schiffahrt stukken met de boot afleggen.
FAQ – De Forggensee in de Allgäu (Duitsland)
In oktober wordt de Forggensee drooggelegd en het water komt op z’n laatst begin juni weer terug. Het laagste punt is meestal rond april. Wil je precies weten hoeveel water er in de Forggensee zit? De zeilclub in Schwangau houdt de waterstand bij.
Het hele jaar door kun je de Forggensee-Runde fietsen. Bij lage waterstand kun je ook delen over de bodem van het stuwmeer fietsen.
Direct aan de oever van de Forggensee loopt de etappe ‘Forggensee’ van de langeafstandsroute Via Augusta Claudia. Je start in de Bootshafen van Füssen. De heen- of terugweg kun je met het schip varen. Je kunt ook de Forggensee-Panoramaweg wandelen, een 5 km lange wandelroute die begint en eindigt in Rieden am Forggensee.
Van 1 juni t/m 15 oktober.
Ja, meerdere. Camping Brunnen ligt direct aan de oever en is 365 dagen per jaar geopend.
Zeker weten. Speciale zwemplekken zijn bijvoorbeeld: Badeplatz Dietringen, in Roßhaupten bij de Wasserwacht, Familienbad Forggensee in Rieden en Badeplatz Brunnen in Schwangau.
