Füssen is het goede voorbeeld dat bergen en stad in één vakantie perfect samengaan. Het Zuid-Duitse stadje ligt in de Allgäu, aan de voet van de Alpen. Als je aankomt met de trein en het station uitloopt, kijk je door de straat met bont gekleurde huizen in een rechte lijn naar de bergen. En niet zomaar bergen. Welke stad heeft er nou op een paar kilometer afstand een bergtop van meer dan 2000 meter hoog? Een bergwandeling op de ‘huisberg’ Säuling hoort er voor actieve vakantiegangers dus zeker bij! Maar er is voor outdoor-liefhebbers nog veel meer te doen in de omgeving van Füssen: fietsen, zwemmen, mountainbiken, watersport… En daarna kom je terug in het historisch centrum en kun je genieten van alles dat de stad te bieden heeft: bijzondere winkeltjes, lekker eten en cultuur. Kortom: stad en natuur gaan in Füssen hand in hand.
Advertentie: Dit artikel bevat promotie voor mijn samenwerkingspartner Füssen Tourismus und Marketing, die mij voor deze reis heeft uitgenodigd. Alles wat je in dit artikel leest, is gebaseerd op mijn eigen ervaring en mening.
Voor je actieve vakantie in Füssen kun je de auto prima laten staan. Bij je accommodatie krijg je de Füssen Card, waarmee je gratis met het lokale openbaar vervoer kunt reizen. Bij de tochten in dit artikel heb ik de buslijnen vermeld. Als alternatief kun je ter plaatste ook prima met de fiets van A naar B komen.
Naar 2047 meter: bergwandeling op de majestueuze Säuling
Als je in Füssen en omgeving op pad bent, is de markante bergtop van de Säuling niet te missen. Nadat ik ‘m een hele tijd vanuit allerlei perspectieven had gezien, moest ik er gewoon heen. Helemaal toen ik hoorde dat koningin Marie, de moeder van de sprookjeskoning Ludwig II, ook graag naar de top wandelde. Klinkt misschien niet heel bijzonder, maar in die tijd was het uitzonderlijk dat een vrouw in de bergen ging wandelen. Voor Marie werd er zelfs een special jurk met broek eronder ontworpen zodat ze haar bergweh kon stillen.
Vanaf Hohenschwangau brengt een breed bospad me eerst een heel stuk steil omhoog. Een aantal keer openen de bomen een’ venster’ met zicht op Schloss Neuschwanstein. Vanaf de Älpele wordt het pad smaller, worteliger en rotsiger en vanaf de Wildshulzhütte wordt het alpien. Er volgen steile stukken klauteren, soms met staaldraad, soms met een ladder en soms met alleen rotsen. Het Alpenvoorland komt steeds dieper te liggen. Als ik even op adem ben gekomen op de Gamswiese, is het tijd voor de laatste klim naar de top. Wow. 360 graden kan ik om me heen kijken: naar het glooiende Alpenvoorland, de Ammergauer Alpen, de Allgäuer Alpen en de Oostenrijkse bergen. De wolken spelen in de wind en ik zit een halfuur gefascineerd te kijken. Daarna daal ik via rotsige paadjes, soms met staaldraad, af naar het Säulinghaus, waar ik mezelf trakteer op Kaiserschmarrn voordat ik de afdaling naar Hohenschwangau inzet. Een duik in de Alpsee mag na zo’n fixe bergwandeling natuurlijk niet ontbreken!
Praktische informatie: bergwandelroute Säuling vanaf Hohenschwangau in het kort
🕑 Wandeltijd: ca. 5 uur
⟷ Afstand: 16,4 km
↗️ Hoogtemeters: 1470 m omhoog en omlaag
💡 Eisen: tredzekerheid, geen hoogtevrees
💪🏻 Moeilijkheid: zwaar
📌 Startpunt: Hohenschwangau
🚍 OV: Bus 78 (Füssen – Hohenschwangau Castle)
Zwemmen als een koning: in de Alpsee of een van de andere meren bij Füssen
Stel je eens voor hoe sprookjeskoning Ludwig II hier in de 19e eeuw in het water dobberde. Geen wonder dat hij zijn kasteel hoog tegen de berg aan bouwde. Zo is het goed te zien van alle kanten. Ook als je aan het zwemmen bent in de Alpsee! Dit is een van de vele meren in Füssen en omgeving. Wat mij betreft het grote pluspunt van deze vakantiebestemming! Het water is op warme dagen nooit ver weg. De reusachtige Forggensee, de idyllische Schwansee, de mondaine Hopfensee, de naturnahe Weissensee, de mysterieuze Alatsee… En ga nog maar even door! Je kunt in Füssen elke dag in een ander meer zwemmen.
Tien meren waar je in Füssen en omgeving kunt zwemmen:
- Weissensee
- Alatsee
- Schmutterweiher (Roßhaupten)
- Schwansee
- Forggensee
- Hopfensee (Hopfen am See)
- Mittersee & Obersee (Bad Faulenbach)
- Bannwaldsee (Schwangau)
- Alpsee
Mountainbiken voor genieters: Füssen – Salober Alm
Sportief en tegelijkertijd relaxed. De ‘Naturbike-routes’ in de Allgäu zijn perfect voor mountainbikers die op zoek zijn naar een kleine uitdaging, maar vooral ook willen genieten van de natuur. En het leuke is: de routes stoppen niet aan de grens van de Allgäu, maar gaan er overheen richting de Oostenrijkse deelstaat Tirol. Er zijn twee lange hoofdroutes (noord en zuid) en 24 rondjes. Twee daarvan kun je in Füssen beginnen: naar de Vilser Alm en de Salober Alm. Die laatste probeerde ik uit en… kan ik zeker aanraden! Vanuit het historisch centrum van Füssen fiets je door het groene Bad Faulenbach naar de Alatsee. Dan volgt een steil stuk bergop, op sommige plekken met een helling van wel 20%! Het uitzicht en de Kaiserschmarrn bij de Salober Alm maken alles weer goed. En: daarna kun je volle vaart weer naar beneden en nog een duik in de Alatsee maken voordat je terugfietst naar Füssen.
Praktische informatie: mountainbikeroute Füssen – Salober Alm in het kort
🕑 Fietstijd: ca. 1,5 uur
⟷ Afstand: 19,5 km
↗️ Hoogtemeters: 450 m omhoog en omlaag
💡 Wegtypes: vooral gravel, een klein beetje asfalt
💪🏻 Moeilijkheid: gemiddeld (sterke stijging vanaf Alatsee naar Salober Alm)
📌 Startpunt: Füssen
🚍 OV: treinstation Füssen
Tip: op de website van Füssen vind je alle mountainbike-routes in de omgeving. Ga je liever met een trekkingfiets op pad? Ik schreef ook een artikel over fietsroutes in het Vooralpenland bij Füssen.
Klettersteig ‘Gelbe Wand’ op de Tegelberg in Füssen
Voor bergwandelaars die tijdens hun actieve citytrip nog een stapje verder willen gaan, heeft Füssen nog een andere activiteit te bieden: klettersteigen. Een klettersteig, ook wel via ferrata genoemd, is een met staalkabels uitgezet parcours langs rotswanden. Je clipt jezelf vast aan de staalkabels en onderweg kom je ook andere hulpmiddelen tegen zoals steuntjes voor handen en voeten, (hang)bruggen, ladders en afdaaltouwen. Op de Tegelberg in Füssen zijn drie klettersteigen: de Gelbe Wand (niveau A/B), de Tegelbergsteig (B/C) en de Fingersteig (D).
Als beginner waag ik me aan de Gelbe Wand. Samen met een klein groepje en een gids beginnen we in het Bergsportzentrum Tegelberg, waar we onze uitrusting krijgen. We wandelen de eerste kilometer naar het begin van de klettersteig en dan gaan we echt aan de slag. De eerste paar keer clippen gaat nog onwennig, maar al gauw wordt het automatisme en heb ik genoeg tijd om te genieten. Van het klimmen en klauteren zelf, maar ook van het indrukwekkende landschap. Het eerste deel hebben we nog een weids uitzicht op het Vooralpenland. Daarna wordt het pad steeds steiler en bewegen we ons meer tussen de rotsformaties. Tot de klettersteig kort voor de top van de Tegelberg eindigt en we de laatste kilometer weer kunnen wandelen. Wát een ervaring!
Praktische informatie: klettersteig Gelbe Wand in het kort
🕑 Tijd voor klettersteig: ca. 1,5 uur
⟷ Wandeltijd naar start: ca. 45 minuten
⟷ Wandeltijd naar beneden: ca. 1,5 uur
↗️ Hoogtemeters: ca. 810 hm (ca. 350 met via ferrata)
💡 Eisen: uitrusting via ferrata, ervaring met via ferrata
💪🏻 Moeilijkheid: A/B (beginnersvriendelijk)
📌 Startpunt:
🚍 OV: Bus 78 (Füssen – Hohenschwangau Castles)
Fietsen, zwemmen, varen: de Forggensee in Füssen
Bijna vanzelf kom ik vooruit. Het fietspad langs de Forggensee is niet voor niets geliefd. Op het goed geasfalteerde pad maak je weinig hoogtemeters en heb je bijna constant zicht op de glinsterende Forggensee. Het is het grootste meer in de omgeving van Füssen. Helemaal met water gevuld is het stuwmeer trouwens vanaf ongeveer eind mei tot half oktober. En dan wordt het gezellig druk aan en op het water. Ik fiets de Forggensee-Runde daarom graag vroeg in de ochtend. Bijkomend voordeel: de zon staat laag en zorgt voor een sprookjesachtige licht op het meer, de bergen en Schloss Neuschwanstein. Ik stop even aan de steiger van Café Maria en fiets daarna verder richting Rieden en Roßhaupten. Bij het noordelijkste puntje, vlak na het uitzichtpunt stap ik af om te zwemmen. Langs de route bevinden zich meerdere mooie zwemplekjes, sommige direct aan de fietsroute, voor sommige moet je een stukje lopen. Het water is heerlijk koel. Door de Forggensee stroomt de Lech en in de vroege zomer komt er nog smeltwater uit de Oostenrijkse Alpen. Ik voel hoe mijn warme lichaam langzaam afkoelt in het water.
Ik droog op in de zon, eet mijn broodjes met bergkaas en pak dan weer in om verder te gaan. Met 35 kilometer is de Forggensee-Runde goed in een ochtend te doen. Maar vandaag ben ik langzaam en besluit het nóg rustiger aan te doen. Bij de stuwdam ga ik met fiets en al op het schip, dat me over de Forggensee in een uur terugbrengt naar Füssen. De Forggenseeschiffahrt, die vanaf 1 juni t/m 15 oktober vaart, maakt kleine en grote rondjes over het meer. Leuk voor een rondvaart, maar ook om je fietstocht wat in te korten. Of juist te verlengen. Want je kunt bijvoorbeeld ook vanaf Füssen op de fietsroute Kulturradltour naar Wieskirchen fietsen en vervolgens vanaf Roßhaupten met de boot terug naar Füssen.
Tussen boomtoppen en bergen: boomkroonpad in Füssen
Wil je een anders-dan-andere wandeling maken? Dan is het boomkroonpad in Füssen echt iets voor jou. Op 21 meter hoogte slingert het houten bouwwerk door het bos. Het uitzicht op de bergtoppen en het rivierlandschap van de wilde Lech is fascinerend. En wist je dat je onderweg ook nog even de grens naar Oostenrijk oversteekt? De ene helft van het 480 meter lange boomkroonpad Ziegelwies ligt in de Allgäu, de andere helft in Tirol. Onderweg kun je bij een aantal stations iets leren over het landschap, flora en fauna, en de verschillende soorten bos (Duitstalig). Nog niet uitgeleerd? Het gratis toegankelijke Walderlebniszentrum met een kleine, interactieve tentoonstelling is ook de moeite waard. En omdat het boomkroonpad op loop- en fietsafstand van Füssen ligt, ben je daarna zo weer terug in de stad voor een hapje en drankje. Maak onderweg naar het centrum nog even een tussenstop bij de indruwekkende Lechfall, een 12 meter hoge stuw in de rivier de Lech.
Op pad in de levendige binnenstad van Füssen
Ik heb in Füssen altijd het gevoel dat de stad groter is dan ze eigenlijk echt is. Op een fijne manier. Met bijna 16.000 inwoners is Füssen een kleine stad. Je wandelt zo van de ene naar de andere kant van het centrum en van hotspot naar hotspot kun je gerust te voet gaan. Maar er is zoveel te zien, doen en beleven, dat je naast je outdoor-activiteiten zeker de tijd moet nemen om van Füssen te genieten. Een paar tips:
Bijzondere winkels in Füssen
- Laat je verrassen door bijzonder handwerk in Crafts 100% Handwerk. Verstopt aan een binnentuin heeft Andrea Stahl een winkel vol bijzondere producten. ‘Ik hou van kleuren, structuren, imperfecties, dingen die met de hand zijn gemaakt,’ vertelt Andrea. En zo kiest ze de ambachtslieden en kunstenaars uit, die een plekje in haar winkel krijgen. ‘Aan de ene kant ben ik op zoek naar mooie producten, aan de andere kant de verbinder in een sociaal netwerk.’ Van handgeweven armbandjes van Mariana uit Mallorca tot leren tassen uit Füssen.
- ‘Het komt zoals het komt,’ zegt Gürtelmacher Thomas Wilhelm Beckert. En daarom is elk van zijn riemen, jassen, lederhosen en accessoires uniek. Na een technische opleiding wilde hij iets met zijn handen doen. Hij leerde leer bewerken. En toen metaal. En toen graveren. En toen… Al deze ambachten mixt hij om mode en accessoires te maken. Dat doet hij in zijn atelier aan de Magnusplatz in Füssen. Terwijl hij een riem naait, komt er een klant binnen. Ze wil een oplossing voor het kleingeld dat haar vader altijd bij zich heeft. Hoe en wat, dat weet ze nog niet precies. ‘Zoiets heb ik nog nooit gemaakt, maar kom volgende week terug en dan heb ik ideeën,’ zegt Thomas. Hij wendt zich daarna weer tot mij: ‘Kom, ik laat je nog mijn andere werkplaats zien.’
- Stap je de drempel van het Lila Haus over, ben je plotseling in een andere wereld. Ik weet eerst even niet waar ik naar moet kijken. De wand vol flessen olie, de kleurrijke potjes en flesjes met lokale producten, de stijlvolle decoratie, de bonte mix van woonaccessoires of… Eigenaar Elke Dietsch zoekt alle producten met zorg uit: “Toen ik in Afrika was, ging mijn hart open. Zoveel kleuren, geuren en smaken. Dat gevoel wil ik hier in mijn kleine, bont gemixte winkel overbrengen.”. Op verzoek organiseren zij en haar dochter kleine events. Midden in de winkel. “Dan koken we met producten uit de winkel,” vertelt Elke. En zo kun je aan het einde van de avond meenemen wat je het beste heeft gesmaakt.
Lekker eten en drinken in Füssen
- Koffietijd! Een lekker bakkie drink je bij de Füssener Kaffeerösterei. Het is de nieuwste horecazaak van Stephanie Derday en Aytekin Sentürk. Aytekin brandde al een hele tijd koffiebonen als hobby, ’s nachts, na sluitingstijd van het café. De fijne kneepjes van het koffie branden leerde hij van een Nederlander in Enschede, van wie hij uiteindelijk ook de eerste eigen koffiebrandmachine kocht. Samen met zijn vrouw ging hij de koffie verkopen: de Füssener Kaffeerösterei was geboren. Stap voor stap werd de zaak uitgebreid, met een steeds uitgebreidere koffiekaart, toen ook taart, toen bijpassende artikelen. Of je nu een goede kop koffie op het terras wilt drinken of de bonen perfect gemalen voor thuis wilt meenemen: koffieliefhebbers zullen hier blij worden!
- Broodjes kopen voor het ontbijt of voor onderweg? Loop zeker even binnen bij Bäckerei Höfler. Foccaccia? Pretzels? Een taartje? Deze bio-bakkerij heeft het allemaal.
- In het westen van Füssen ligt het stadsdeel Weissensee. Vernoemd naar het gelijknamige meer en zeker een plek waar outdoor-liefhebbers blij van worden. Loop daar zeker even binnen bij de Dorfladen Weissensee. Die hoort bij de Sennerei Lehern, een kaasmakerij een paar kilometer verderop. Toen ik in Füssen woonde, was het voor mij dé plek om kaas te kopen. Verder bestaat het assortiment vooral uit producten uit de regio zoals bio-sap en -wijn uit Pfronten, likeur van de Allgäu Brennerei, eieren van een boerderij uit de buurt en brood van bakkerij Brunners uit Füssen. Ontbijten of koffie drinken kan hier trouwens ook en wel op het zonnige terras. Mijn tip: de huisgemaakte cheesecake!
Füssen kun je vanuit Nederland prima bereiken met de trein. De treinreis duurt ongeveer 10 à 11 uur en heeft 3 of 4 overstappen. Tickets voor deze de treinreis naar Füssen kun je bij NSInternational.nl* bestellen.
Cultuur in Füssen
- Ter afwisseling van alle outdoor-activiteiten ook wat cultuur snuiven? Of ben je op zoek naar een activiteit voor een regenachtige middag? In het benedictijnerklooster St. Mang is het Museum Füssen gevestigd, waar je zeker wel een tijdje zoet bent. Het barok-gebouw is met de rijkelijk versierde zalen, prachtige plafonds, bibliotheek en muurschildering Totentanz al een bezienswaardigheid op zich. Daarnaast bevindt zich in het klooster een museum over de vioolbouwers van Füssen. Want ooit was Füssen vanwege de ligging aan de Romeinse doorgangsweg Via Claudia Augusta en vanwege het beschikbare hout bekend om het bouwen van violen en luiten. En het ambacht dat daarvoor nodig is, is interessanter dan je nu misschien denkt.
- Ook ’s avonds hoef je niet stil te zitten in Füssen. Op een kwartiertje fietsen vanaf de binnenstad, op een mooie locatie aan de Forggensee, bevindt zich het Festspielhaus. De musicals die hier worden opgevoerd, zijn een waar spektakel. En als je in de pauze even naar buiten loopt, zie je misschien net de zon achter de bergen ondergaan.
Actieve vakantie in Füssen – hoteltips voor Füssen en omgeving
Ben je nog op zoek naar een fijne uitvalsbasis voor je actieve vakantie in Füssen? Dan heb ik nog een paar hoteltips voor je. In alle hotels heb ik zelf overnacht en dus kan ik ze je uit persoonlijke ervaring aanraden.
- Het Dreimäderlhaus in Füssen-Weissensee* is een knus, vegetarisch boutique-hotel aan de oever van het meer. Bij het ontbijt zul je behalve regionale kaas en broodjes van de lokale bakker ook zelfgemaakte dips met groenten uit de tuin en iedere dag een ander baksel aantreffen.
- Het Gästehaus Sankt Ulrich* bevindt zich in Bad Faulenbach, op een kleine tien minuten loopafstand van het centrum van Füssen. De kamers zijn eenvoudig en er is een kleine sauna. Dit is een hotel met weinig poespas en perfect voor de actieveling die een simpele overnachting zoekt.
- Een gave mix tussen traditioneel en modern: dat is Hotel Sonne* midden in het centrum van Füssen. De kamers zijn lekker ruim en het ontbijtbuffet is een van de beste die ik ooit heb gezien. In het bijbehorende restaurant RIWA kun je ook lekker eten.
Dit artikel bevat affiliate links (gekenmerkt met *). Als je via een van deze links een bestelling doet, krijg ik daarvoor een kleine commissie. Dit kost jou natuurlijk niks extra’s. Bedankt!