Flats! Na de eerste modderplas veeg ik lachend de modder uit mijn gezicht. Maurice doet hetzelfde. Hij is vandaag mijn gids op een mountainbiketocht door de Harz. Om preciezer te zijn: we mountainbiken door de Oberharzer Wasserwirtschaft. Dit gebied ten zuiden van Goslar is perfect voor spannende tochten over smalle bospaadjes, langs een historisch waternetwerk en over heuvels met weidse uitzichten. Ga je op outdoor-vakantie naar de Harz en houd je wel van een beetje avontuur? Dan is dit echt iets voor jou!
Wereldwijd uniek en UNESCO-werelderfgoed: de Oberharzer Wasserwirtschaft
De naam van het gebied komt natuurlijk niet van de regenplassen. Maar waar dan wel vandaan? De Oberharzer Wasserwirtschaft, ook wel Wasserregal genoemd, bestaat uit 107 historische vijvers, sloten met een totale lengte van 310 km en waterlopen met een totale lengte van 31 km. Zo’n 1000 jaar geleden werd dit waternetwerk door monniken aangelegd om energie op te wekken voor de mijnbouw. Toen de mijnen verleden tijd waren, kwam de Oberharzer Wasserwirtschaft op de lijst met UNESCO-werelderfgoed te staan: het is namelijk uniek in de hele wereld! Vandaag de dag dienen sommige vijvers nog als drinkwatervoorziening, maar het overgrote deel heeft een recreatieve functie: het is vrij toegankelijk en perfect om te wandelen en mountainbiken. In de zomer mag je in sommige vijvers ook zwemmen!
Crossen langs meertjes en kanalen
Dit allemaal leer ik tijdens een e-mountainbiketocht. Die begint bij het OutdoorCenter Harz in Claustal-Zellerfeld, waar ik met de bus vanuit Goslar heen ben gereden. Gids Maurice staat al klaar met een mountainbike en helm. “Let op, we beginnen zo met een korte afdaling over een paadje met veel boomwortels, daarna wordt het pad breder,” zegt Maurice. Het is een goed begin van de tour en meteen een kleine test van mijn mountainbike-skills. Ik blijf gelukkig op mijn mountainbike zitten en al snel we bereiken de eerste vijver: de Kiefholzer Teich. Hier vertelt Maurice me wat meer over de Oberharzer Wasserwirtschaft. Deze vijver werd samen met ruim honderd andere aangelegd om water op te kunnen slaan voor de mijnbouw. In de Oberharz werd verschillende metalen gewonnen, waarvoor ontzettend veel energie nodig was. Paarden waren duur en moesten bovendien na een paar uur afgelost worden. Dus waarom niet gebruik maken van de grote hoeveelheden water die hier waren? Er werden beken omgeleid, zodat ze waterraderen in beweging brachten. Met de techniek van toen, konden stuwdammen tot maximaal 15 meter hoog gemaakt worden. En dus werden er veel kleine stuwmeertjes aangelegd, vaak als een waterval achter elkaar zodat er zoveel mogelijk waterraderen in beweging gebracht werden.
Dit is goed terug te zien in het landschap. We slingeren langs de ondiepe kanalen en zien de ene na de andere vijver. Nu eens fietsen we over een smal pad tussen twee vijvers door, dan weer moeten we flink trappen om langs een rij vijvers te fietsen, die als een soort waterval aan elkaar ‘geregen’ zijn. Erg bijzonder om te zien!
Mooie uitzichten over de heuvels van de Harz
Ook mooi zijn de uitzichten onderweg. Daarvoor hoeven we niet eens van de mountainbike te stappen, maar bij de Schalker Turm doen we dat zeker wel. De Schalke is een 762 meter hoge berg en daar bovenop staat een uitzichttoren. Interessant feitje: tijdens de Koude Oorlog werd de toren 100 meter verplaatst op plek te maken voor een nog veel hogere toren, die dienstdeed als luisterpost van de Franse lucht- en telecommunicatieverkenning.
Na van het uitzicht genoten te hebben, racen we bergafwaarts. Om vervolgens weer flink te moeten trappen om de Bocksberg te beklimmen. Na de hele ochtend geen enkele andere mountainbikers tegen te zijn gekomen, is het hier plotseling gezellig druk. Het valt me op dat de meeste mountainbikers een helm met kinbescherming op hebben. Maurice laat me zien waarom: op de top van de heuvel bevindt zich het Bikepark Bocksberg met slingerende singletrails, een oefenparcours, een kilometer downhill en nog veel meer dat de adrenaline-mountainbiker graag wil. Het ziet er indrukwekkend uit. Ik moet nog flink wat oefenen met mountainbiken voordat ik me in zo’n bikepark begeef, dus laten we die links liggen en gaan in plaats daarvan de uitkijktoren op de Bocksberg op.
Vijver-watervallen en een bijzondere kerk
In Hahnenklee maken we een korte stop bij de Stabkirche. Dit bijzondere kerkje had ik al vaker op Instagram gezien, maar in het echt is ‘ie nog veel gaver. De Gustav Adolf-staafkerk in Hahnenklee is aan het begin van de 20e eeuw gebouwd. De houten staafkerken werden tijdens de kerstening gebouwd, vooral in Scandinavië, en bevatten daarom vaak heidense symbolen zoals drakenkoppen en slangensymbolen. Zo ook de staafkerk in Hahnenklee. Opvallend aan deze specifieke kerk is dat er een aantal verwijzingen naar de scheepsbouw zijn zoals een kroonluchter in de vorm van een stuurrad.
Nadat we de kerk bekeken hebben, stappen we weer op de mountainbike richting het OutdoorCenter Harz. Als we daar bijna zijn, vraagt Maurice of ik nog energie heb voor meer. Het antwoord is een volmondig ja! Met een e-mountainbike lijkt het net alsof je constant meewind hebt; ik kan er geen genoeg van krijgen. En dus voegen we nog een extra slinger aan onze route toe. We fietsen langs de Pfauenteichen die samen een langgerekte waterval vormen en moeten dus af en toe flink trappen om steeds hoger te komen. Ik zoek mijn grenzen bij het mountainbiken op: nóg een hobbeliger paadje, nóg een diepere modderplas, nóg dikkere boomwortels. Dit alles onder toeziend oog van Maurice, die tegelijkertijd de route aan mijn kunnen aanpast en onderweg vertelt over de omgeving.
Modder tot achter m’n oren
44 kilometer fietsen we uiteindelijk en dan zijn we weer terug bij het OutdoorCenter. Zo schoon als we begonnen, zo modderig zien we er nu uit. Ach, dat hoort bij mountainbiken – het was een fantastische tocht. En met nog 2256 km aan MTB-routes van het Volksbankarena Harz-netwerk te gaan, weet ik zeker dat ik nog een keertje terugkom. Want of je nu zoals ik een beginnend mountainbiker bent of wat meer uitdaging zoekt, in de Oberharzer Wasserwirtschaft en in de gehele Harz vindt iedereen wel een toffe route. Met dat in mijn achterhoofd stap ik in de bus terug naar Goslar. In de weerspiegeling van het raam valt me pas op dat er nog modder in mijn gezicht zit. De buschauffeur zal ook wel gedacht hebben…
Praktische informatie: mountainbiken in de Oberharzer Wasserwirtschaft
- De Oberharzer Wasserwirtschaft ligt iets ten zuiden van de stad Goslar. Vanuit Goslar bereik je het OutdoorCenter Harz met verschillende busverbindingen. De makkelijkste optie is bus 830 (later 840) van Goslar ZOB naar Claustal-Zellerfeld Jugendherberge. Dat duurt ongeveer een uur.
- Bij OutdoorCenter Harz in Claustal-Zellerfeld kun je (e-)mountainbikes huren of een tour met gids boeken. Tours met een gids worden speciaal op jou en je groep aangepast. Leuk weetje: de accu’s worden met zonne-energie geladen en de fietsen met regenwater gewassen.
- Benieuwd naar de route die we fietsten? Bekijk onze route door de Oberharzer Wasserwirtschaft op Komoot.
- Op de Nederlandstalige website van de Harz vind je meer informatie over mountainbiken in de Harz of zoek zelf een route uit via de Volksbank Arena Harz. Met 2300 km mountainbike-paden en 74 gemarkeerde routes in de Harz kun je alle kanten op!
FAQ – Mountainbiken in de Oberharzer Wasserwirtschaft
De Oberharzer Wasserwirtschaft ligt bij Claustal-Zellerfeld in de Harz, in het midden van Duitsland.
Bij OutdoorCenter Harz in Claustal-Zellerfeld. Ze hebben verschillende mountainbikes, zowel normale als elektrische, en fatbikes. De prijs is inclusief een helm. Je kunt ook een begeleide mountainbike-tour boeken.
Zeker! Claustal-Zellerfeld is met de bus vanuit Goslar bereikbaar. Je kunt je eigen mountainbike meenemen in de bus of er een huren bij het OutdoorCenter Harz.
Zwemmen is officieel toegestaan in de Kuttelbacher Teich (Hahnenklee), de Obere Hausherzberger Teich (Clausthal), de Wiesenbeker Teich (Bad Lauterberg) en de ‘Kleine Okerteich’ (Altenau).
Disclaimer: ik werd voor de reis naar de Harz uitgenodigd door het Harzer Tourismusverband e.V.. Het enthousiasme dat je leest, is zoals altijd 100% dat van mij.
