Eenzame bergtoppen, onbekende routes, dé tip die niemand kent: veel wandelaars zijn er naar op zoek. En dat snap ik. Maar hé, er zijn ook bekende bergen in de Allgäu waar je gewoon een keer heen moet wandelen. Niet voor niets zijn ze zo populair. In de Allgäu zijn dat bijvoorbeeld de Grünten en de Nebelhorn. Met de langeafstandsroute Himmelsstürmer Route wandel je over deze bergen, kom je dicht bij de hemel en ontdek je waarom ze deze bergen zo geliefd zijn. Bij toeristen en mensen uit de Allgäu. Oké, tot slot dan toch nog een insider-tip: als je net als wij in de Allgäu gaat wandelen in het laagseizoen, sta je misschien toch nog alleen op de bergtop.
- Wandelen in de Allgäu: bergtoppen beklimmen op de Himmelsstürmer Route
- Van Oberstdorf naar het Edmund-Probst-Haus en de Nebelhorn wandelen
- De ‘bewaker’ van de Allgäu: wandelen naar de top van de Grünten
- 3. Naar de top van de Branderschrofen in Schwangau
- Alternatief voor regendagen: ontdek de koninklijke Allgäu
Advertentie: Dit artikel bevat promotie voor mijn samenwerkingspartner Allgäu GmbH, die mij voor deze reis heeft uitgenodigd. Alles wat je in dit artikel leest, is gebaseerd op mijn eigen ervaring en mening.
Wandelen in de Allgäu: bergtoppen beklimmen op de Himmelsstürmer Route
We gaan drie dagen wandelen naar bergtoppen in de Allgäu. En welke route is daar nu beter geschikt voor dan de Himmelsstürmer Route? De naam zegt het al: op deze langeafstandswandeling kom je heel dicht bij de hemel. Het is een van de drie langeafstandsroutes in de Allgäu, die samen de Wandertrilogie Allgäu vormen. De Himmelsstürmer Route is de meest alpiene wandelroute, de Wasserläufer Route gaat door het Alpenvoorland met wat kleinere bergen en de Wiesengänger Route is de route met de minste hoogtemeters door het heuvelachtige noorden van de Allgäu. Goed, wij wijden ons de komende dagen aan de Gipfel van de Alpen en gaan een paar alpiene uitdagingen aan. Waarom het uiteindelijk twee wandeldagen werden en welke bergtoppen we gezien hebben, lees je in dit artikel.
Van Oberstdorf naar het Edmund-Probst-Haus en de Nebelhorn wandelen
Met volgepakte rugzakken en frisse wandelzin beginnen we onze tour bij het dalstation van de Nebelhornbahn in Oberstdorf. We zijn Sabrina Bechtold van Couchflucht, Lisa Feucht van Abenteuermomente, Christa Fredlmeier, die de de Wandertrilogie Allgäu maakte tot wat die nu is, en ik. Samen gaan we drie dagen wandelen in de Allgäu.
Van idyllisch tot spectaculair: via het Oytal en de Gleitweg omhoog
Over asfalt wandelen we langs de Skischanze naar het Oytal. En daar begint mijn berghart sneller te kloppen: voor ons rijzen de de Allgäuer Hochalpen. Door het idyllische Oytal zelf wandelenwe bijna vlak, maar dat verandert snel als we de afslag naar de Nebelhorn nemen. Het wandelbordje waarschuwt ons voor alpien gevaar en niet veel later komen we erachter waarom. Over een rotsig bergpaadje met vele haarspeldbochten stijgen we gestaag, er zitten passages met staaldraad bij en op sommige plekken gaat het smalle wandelpad langs een diepe afgrond. Als je daar – net als ik – van houdt, ga je deze route, waarvan het alpiene deel de Gleitweg heet, prachtig vinden.
We steken we meerdere keren beekjes over en wandelen langs een prachtige waterval. Ook het uitzicht richting het dal en de Allgäuer Alpen wordt steeds spectaculairder. Op ongeveer driekwart van de wandeling bereiken we de Seealpsee. Hier begint ook het beschermd natuurgebied ‘Allgäuer Hochalpen’ en wordt de route weer wat minder inspannend. We maken de laatste hoogtemeters, maar de paden zijn weer breed en we lopen niet meer langs de steile bergflank. En: het is de moeite waard om je af en toe om te draaien en nog een blik op het meer te werpen. Vanaf boven zie je hoe mooi het tussen de bergen van de Allgäu ingebed ligt.
De berg die zijn naam eer aandoet: Nebelhorn
Dan komen we over het ‘randje’ en zien aan de andere kant van de berg ons doel van vandaag: de berghut Edmund-Probst-Haus. Erboven torent de Nebelhorn, die zijn naam eer aandoet en in sluierwolken gehuld is. Tegen de tijd dat we de hut bereiken, komt de mist steeds meer onze kant op. Christa stelt daarom voor snel met de gondel naar de Nebelhorn te gaan, zodat we nog een uitzicht hebben. We flitsen met het ‘eitje’ omhoog, maar helaas is het op de top al een grote witte massa. Dan zit er nog maar een ding op: terug naar de berghut, genieten van Kaiserschmarrn en warme chocomelk, en er een gezellige huttenavond van maken!
Wandelen van Oberstdorf naar het Edmund-Probst-Haus in de Allgäu
- Lengte: 12,4 km
- Hoogtemeters: ↗ 1240 m ↘ 160 m
- Moeilijkheidsgraad: moeilijk (er zitten T3-passages bij)
- Bereikbaar met het openbaar vervoer: ja, Oberstdorf heeft een treinstation. Vanaf daar is het 1,1 km lopen naar het startpunt van de route.
- Zo kom je weer terug: via dezelfde route, via de brede weg onder de Nebelhornbahn, via de alpiene route 7a (moeilijk en lang) of met de gondel van de Nebelhornbahn
💡 Ja, deze bergen in de Allgäu zijn bekend. Maar als je buiten het hoogseizoen gaat wandelen in de Allgäu, zoals wij deden, kun je zomaar eens alsnog alleen op de bergtop staan.
De ‘bewaker’ van de Allgäu: wandelen naar de top van de Grünten
De volgende dag staat er een andere bekende berg in de Allgäu op het programma: de Grünten. Deze berg wordt ook wel de Wächter des Allgäus, de bewaker van de Allgäu genoemd. Als je vanuit het Alpenvoorland richting de bergen in de Allgäu rijdt, snap je waarom: de Grünten is met zijn 1738 in het Vooralpenland een imposante verschijning. Omdat de berg nog voor de echte Alpen ligt, heb je vanaf de top een 360°– uitzicht over de hele Allgäu en de bergen. Bij mooi weer dan. Maar daarover later meer.
Eerste kilometers door de Starzlachklamm in Sonthofen
We beginnen onze wandeling naar de Grünten in het dal, bij de Starzlachklamm in Sonthofen. Vanaf de parkeerplaats bereiken we na 20 minuten de waterval, waar ook de officiële ingang van de kloof is. (toegangsprijs: €3,50, 2022). De kloof is ontstaan doordat de rivier de Starzlach zich jarenlang een weg heeft gebaand door de verschillende kalkgesteentes en het leisteen. Het bijzondere hierbij is deze gesteentes vele fossielen gevonden zijn omdat dierlijke resten bij de vorming van de Alpen 30 miljoen jaar geleden in de modder verdwenen. In de Starzlachklamm is zelfs een zeldzame fossiele krab gevonden, de Xanthopsis sonthofenensis. Een stuk beter te zien met het blote oog is de kracht waarmee het water tussen de indrukwekkende rotsen stroomt, gorgelt en bruist. We wandelen over kleine paadjes, houten vlonders en metalen bruggen. Soms direct langs het water, soms er meters boven en soms door een grot.
Steile wandeling omhoog naar de top van de Grünten
Tot nu toe hebben we nog maar weinig hoogtemeters gemaakt, maar aan het einde van de kloof wordt dat wel anders. Nog een paar honderd meter lopen we langs enorme rotsen en rotswanden, daarna duiken we het bos in. Door het herfstige weer van de afgelopen dagen zijn de boomwortels glibberig en de paden soms modderig, maar verder is de route relatief gemakkelijk te wandelen. Na ongeveer 2 uur bereiken we het Grüntenhaus en hoewel we inmiddels wel zin hebben om op te warmen met koffie en taart, weten we dat het slechte weer ons op de hielen zit.
En dus stappen we stevig door richting de top. De eerste top die we bereiken, is de Hochwartspitze. Hier staat de zo markante rood-wit gestreepte zendmast van de Bayerischer Rundfunk en daarom wordt onterecht vaak gedacht dat dit het hoogste punt van de berg is. De echte top, de Grüntenspitze, ligt iets minder dan 100 meter hoger en bereiken we ongeveer een kwartier later. Inmiddels wandelen we in dikke mist en kunnen nog geen twintig meter verder kijken. We laten het Jägerdenkmal voor wat het is en lopen naar het Gipfelkreuz. En dan begint het plotseling hard te waaien, trekken de wolken weg en hebben we zicht op het heuvelachtige Vooralpenland. Het duurt misschien een minuut, dan kijken we weer naar een witte massa. Tijd om de afdaling in te zetten.
Afdaling naar het berghotel KUKU in Rettenberg
Bij de eerste meters van de afdaling krijgen we zelfs nog even de echte Alpen-feeling als we over grote rotsen moeten klauteren. Gelukkig worden we pas daarna ingehaald door de regenwolken. De paden worden glibberig en modderig, maar niet gevaarlijk. Bij de eerste afsplitsing verlaten we de Himmelsstürer Route. De officiële route gaat naar het centrum van Rettenberg, wij hebben een nacht in het gloednieuwe berghotel KUKU geboekt. Dat bereiken we halverwege de middag, precies dan als de miezerregen overgaat in een stortbui. Maar hé, in het KUKU is zoveel te zien, dat het helemaal niet erg is om daar de rest van de dag rond te hangen.
We worden begroet met regionaal geproduceerde limonade en daarna bekijken we onze kamers. Dat van Christa en mij heeft dromenvangers boven het bed, halve zagen aan de wand om kleding op te hangen en achter het bed is de muur bekleed met blokjes hout met verschillende kleuren en texturen. Dat van Lisa en Sabrina is een mix van Peru en Allgäu: met een bontgekleurd wandkleed en koebellen boven het bed, een tekening van een koe op de deur en in de badkamer felgekleurde tegeltjes.
Later bij het avondeten zal Anja Hagenauer vertellen hoe dat precies zit: “Alles heeft te maken met een legende over drie broers uit de Allgäu, die allemaal naar een ander ver land reisden. De Holzer ging naar Canada en nam de wildernis en dromenvangers mee terug. Dat zie je terug in jullie kamer,” Anja kijkt Christa en mij aan. “De Älpler kamer is op de broer die naar Peru reisde geïnspireerd en de derde broer ging naar het zuiden van Afrika, waaruit de inrichting van de Wilderer-kamer is ontstaan,” vertelt ze met een twinkeling in haar ogen. Met de legende in je achterhoofd is er in het KUKU nog veel meer te zien. Maar eerst genieten van een heerlijk driegangendiner, dat ook een combinatie van lokale producten met een kleine exotische touch is. Bij de pruimencrumble met pumpkin-spice-ijs kan ik mijn vingers wel aflikken. Het KUKU contrasteert met het landelijke van de Allgäu, maar past er ook perfect in.
Wandelroute naar de Grünten in het kort
- Lengte: 10,5 km
- Hoogtemeters: ↗ 960 m ↘ 630 m
- Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
- Bereikbaar met het openbaar vervoer: ons startpunt op de parkeerplaats Starzlachklamm niet. Als je de hele etappe wandelt, start je in het centrum van Burgberg. Vanaf Sonthofen (met treinstation) kun je met bus 11 naar Burgberg rijden. Actuele vertrektijden vind je in de planner van Mona.
- De officiële etappe 11 van de Himmelsstürmer Route gaat van Rettenberg over de Grünten naar Burgberg.
Niet zo bekend als de andere bergen in dit artikel, wel heel erg mooi: de wandeling over de Kühgundspitze, Kühgundkopf en Iseler. Deze mooie rondwandeling in Bad Hindelang is perfect als je een korte, maar pittige wandeling (ongeveer een halve dag) wilt maken.
3. Naar de top van de Branderschrofen in Schwangau
Onze derde wandeldag viel letterlijk in het water. Dus gaan we eerst het museum in. Als er dan toch even een kort, zonnig weervenster volgt, gaan we snel met de Tegelbergbahn naar boven. Hier zouden we eigenlijk onze wandeling naar de Kenzenhütte starten. Nu kozen we een korte, maar gave wandeling: naar de Branderschrofen. Vanaf het Tegelberghaus heb je maar een halfuur nodig om er te komen, maar de route is zeker niet te onderschatten. Je wandelt langs hele steile bergflanken en op sommige plekken bestaat het pad slechts uit een paar rotsen, gezekerd met staaldraad. En dan bereiken we de top en staan roerloos te kijken. Het uitzicht over de Ammergauer Alpen en het Alpenvoorland is fenomenaal. Maar daarachter zien we inmiddels heel ver weg ook de wolken onze kant op komen, dus snel, maar voorzichtig dalen we weer af naar het bergstation van de Tegelbergbahn. We hebben nét koffie besteld als het noodweer losbarst.
Alternatief voor regendagen: ontdek de koninklijke Allgäu
Onze derde wandeldag viel letterlijk in het water. Voor de middag was zoveel regen en onweer voorspeld, dat het onverantwoord zou zijn om de tour te maken die we gepland hadden: van de Tegelberg over de Hochplatte naar de Kenzenhütte. Heel erg jammer, maar gelukkig zijn er in de Allgäu behalve wandelen nog genoeg andere dingen te doen.
Museum der Bayerischen Könige in Schwangau
Het Museum der Bayerischen Könige geeft inzicht in de geschiedenis van de Wittelsbach-dynastie vanaf het begin tot de dag van vandaag. Centraal in de tentoonstelling staan koning Maximilian II, die kasteel Hohenschwangau liet ombouwen tot zomerresidentie, en zijn zoon, koning Ludwig II, de sprookjeskoning die je waarschijnlijk wel kent van kasteel Neuschwanstein. Op een heel laagdrempelige manier duik je in de spannende verhalen van een koninklijke familie die op z’n zachtst gezegd bijzondere dingen meemaakte en blijvende invloed op de omgeving hadden. Zo ontdekte ik dat de Köllenspitze, die je vanuit Schwangau goed ziet, vroeger de Metzenarsch heette. Toen koningin Marie een boer vroeg hoe de bergtop heette, wilde hij natuurlijk geen naam noemen waarin het woord ‘kont’ zit, en sindsdien heet de berg Köllenspitze. Maar ook leerde ik welke andere plannen Ludwig II na het bouwen van Neuschwanstein nog had: onder meer wilde hij een byzantijns paleis bouwen en een gondel van zijn kasteel naar de Alpsee.
Schloss Hohenschwangau in Schwangau
Meer dan een miljoen bezoekers lopen per jaar door Schloss Neuschwanstein. Het ‘Disneykasteel’ spreekt tot de verbeelding en trekt daarom veel vakantiegangers. Maar wist je dat er vlakbij nog een ander kasteel staat? In Schloss Hohenschwangau werd in de 12e eeuw voor het eerst in een oorkonde genoemd en sindsdien hebben er altijd mensen gewoond. Aan het begin van de 19e eeuw kwam het kasteel in het bezit van koning Maximilian II, de vader van Ludwig II. Hij liet in neogotische stijl verbouwen tot de zomerresidentie die je vandaag de dag nog kunt bezichtigen. En dat is zeker de moeite waard! Juist omdat er zoveel eeuwen in geleefd is, voel je de geschiedenis als je door de vele verschillende ruimtes met muurschilderingen en extravagant interieur wandelt.
Overnachting in de Kenzenhütte (ook bij regen bereikbaar)
Al maanden geleden was de overnachting in de populaire Kenzenhütte geboekt. Dus wat er ook gebeurde, we zouden daarheen gaan om te overnachten. Omdat het alleen maar harder ging regenen, pakten we de bus vanaf de Kenzenparkplatz in Halblech naar de berghut. Het dal wordt steeds smaller en het bos steeds minder dicht. We krijgen zicht op de bergen, waarvan de toppen in mist gehuld zijn. En na een klein halfuur stappen we uit de minibus en rennen met onze spullen naar de hut. Precies op tijd voor het avondeten. De avond brengen we door met spelletjes, warme chocolademelk en lezen. Een mooi einde van onze wandeldagen in de Allgäu!
Tip: Als je meer geluk hebt met het weer, kun je op de Himmelsstürmer Route naar de Kenzenhütte wandelen: ofwel op etappe 4 van Halblech naar de Kenzenhütte, ofwel op etappe 5 van het Tegelberghaus naar de Kenzenhütte. Bij etappe 5 heb je de mogelijkheid om via de Hochplatte te wandelen (let op: zeer alpien!) of onderlangs. Een kort wandelingetje vanaf de Kenzenhütte naar de Kenzenwasserfall is ook de moeite waard. Binnen vijf minuten ben je van de berghut bij deze prachtige waterval. Leuk feitje: koning Ludwig II liet de waterval een keer verlichten voor een romantisch diner. En als je nog meer tijd hebt, kan ik je de rondwandeling Kesselrunde aanraden.
Krijg je geen genoeg van het bergwandelen in de Allgäu? Ik kan je ook een meerdaagse tocht van Halblech naar Füssen aanraden. Hier wandel je ook op de Himmelsstümer Route. Lees mijn artikel over de driedaagse wandeling in de Ammergauer Alpen.
