Verrassend. Zo zou ik de Vulkaaneifel omschrijven na vier dagen wandelen. Verrassend spectaculair door de steile rotspartijen en smalle bospaadjes. Verrassend mooi vanwege de helder blauwe vulkaanmeren – die niet voor niets de ‘ogen van de Vulkaaneifel’ genoemd worden. En ook nog eens verrassend rustig. Want hoewel de Eifel een geliefde vakantiebestemming in Duitsland is, loop je op de wandelpaden echt geen file. Laat je inspireren door mijn tips voor wandelroutes en ga op een bijzondere outdoor-trip naar de Vulkaaneifel!
- De Vulkaaneifel: een explosief mooi wandelgebied
- Dwars door de Vulkaaneifel wandelen: Eifelsteig etappe 11 en 12
- Rondwandelingen door de Gerolsteiner Dolomieten
- Zwemmen in vulkaanmeren: in deze maren kan het
- Bonustip: wandelen met geiten en heerlijke kaas van het Vulkanhof
- Kamperen in de Vulkaaneifel
- Wandelen in de Vulkaaneifel: dit had ik bij me
- FAQ – Wandelen in de Vulkaaneifel
De Vulkaaneifel: een explosief mooi wandelgebied
De Vulkaaneifel heet natuurlijk niet voor niets zo. Het gebied in het zuidoosten van de Eifel dankt zijn naam aan de vulkanische activiteit, die het landschap zo kenmerkend heeft gemaakt. Want als je aan het wandelen door de Vulkaaneifel bent, valt je meteen op: het landschap bestaat uit heuvels en kraters. Er zijn slakkenkegelvulkanen – die met de vorm zoals je ze uit je aardrijkskundeboek kent. En dan zijn er de maren met de komachtige vorm. Ze ontstonden toen magma de waterhoudende gesteentelaag bereikte en voor een explosie zorgde. Het omringende gesteente wordt zo in de trechter geslingerd. 70 van zulke maren zijn er in de Vulkaaneifel, waarvan er tien met water gevuld. Prachtig om te zien en heerlijk voor een frisse duik!
Nu vraag je je misschien af of er binnenkort vulkanen zullen uitbarsten in de Eifel. De laatste vulkaanuitbarsting dateert van ruim 10.000 jaar geleden. “Het wordt dus weer tijd,” zegt Dr. Andreas Schüller van Natur- en Geopark Vulkaneifel grappend, tijdens een wandeling op de Eifelsteig. In de Vulkaaneifel is nog vulkanische activiteit meetbaar en het is daarom niet ondenkbaar dat er ooit weer een uitbarsting plaatsvindt, vertelt hij. Andreas legt uit waarom: “Ten eerste komt het gebied met ongeveer een millimeter per jaar omhoog. Dat klinkt weinig, maar reken dit om naar tienduizenden jaren en je zit zo op een kilometer. Het is bovendien sneller dan gemiddeld in de afgelopen honderdduizend jaar. Ten tweede weten we dat het hier in de bodem bijzonder heet is, wat op een actieve magmapluim kan wijzen. En ten slotte borrelt er in de Laacher See CO2 omhoog, nog een aanwijzing van vulkanische activiteit.” Zorgen maken om een plotselinge uitbarsting hoeven we ons volgens Andreas overigens niet. Het gebied wordt nauwlettend in de gaten gehouden en een uitbarsting zal waarschijnlijk een voorlooptijd van minimaal een jaar hebben.
Dwars door de Vulkaaneifel wandelen: Eifelsteig etappe 11 en 12
313 kilometer kun je wandelen op de Eifelsteig. De langeafstandsroute loopt van Aken naar Trier, dwars door de Eifel, en bestaat uit 15 etappes. Een aantal daarvan gaan door de Vulkaaneifel. Samen met een groep andere bloggers wandelde ik etappe 11 en 12. De etappes zijn mooi op hun eigen manier, maar beide echte aanraders.
Eifelsteig etappe 11: langs de vulkaanmaren wandelen
Het echte hoogtepunt van deze etappe zijn de de maren. Op etappe 11, die van Daun naar Manderscheid loopt, kom je er meerdere tegen, waarvan drie met helder water gevuld. Maar we beginnen bij het begin. We lopen de route in omgekeerde richting en starten in het idyllische Liesertal, vlakbij Manderscheid. Het is er meteen prachtig. We wandelen afwisselend over smalle bospaadjes en grindpaden langs weilanden. Met houten bruggetjes steken we een paar keer de kabbelende Lieser over.
En dan gaat het ineens steil omhoog. We banen ons een weg tussen de bomen door. De wortels van sparren kronkelen over het pad. Eenmaal boven aangekomen strekt zich een diepe kom voor ons. “Dit is een van de droge maren,” vertelt gids Andreas Schüller. Aan de hand van afbeeldingen legt hij nog eens uit hoe deze maar ontstaan is. Daarna wandelen we verder in het open landschap. Tot we dan in de verte iets zien glinsteren: het is het Schalkemehrener Maar – een van de acht met water gevulde maren in de Vulkaaneifel. We dalen af richting het water en vanaf daar wordt het de wandeling echt bijzonder. Op korte afstand van elkaar liggen namelijk drie vulkaanmeren: behalve de Schalkemehrener Maar wandel je ook nog langs het Weinfelder Maar en het Gemündener Maar. Het wandelpad slingert er tussendoor en we hebben steeds een mooi uitzicht op het heldere water. Ik snap wel waarom ze de ogen van de Eifel worden genoemd!
Bij de Gemündener Maar lassen we een pauze in bij Café Kulimaarik. Lastig kiezen uit de verschillende soorten taart! Na lang wikken en wegen kies ik voor de blauwe bessentaart – een goede keuze, zo blijkt even later. Met uitzicht op het vulkaanmeer genieten van Kaffee & Kuchen. Daarna is een nog een klein stukje naar het einde van de etappe, in het Kurpark van Daun.
Eifelsteig etappe 12: door de wilde natuur naar Kloster Himmerode wandelen
Etappe 12 van de Eifelsteig begint in het Liesertal. En hoe! Het kabbelende beekje wordt omringd door wilde natuur. Bomen, bramenstruiken, kruidvlier, mos: het is hier allemaal uitbundig groen en weelderig. En wij hebben mazzel want het zonlicht dat tussen de bladeren door schijnt, zorgt ook nog eens voor een bijna magische sfeer. Op deze etappe heb je maar weinig uitzichten, maar dat wordt ruimschoots goedgemaakt door de rijkheid aan natuur. We springen over de Lieser, wandelen nog een stuk door het bos en komen dan aan de bosrand terecht. Het laatste stuk van de Eifelsteig volgt hier dan een asfaltweg tussen de akkers door. Klinkt misschien niet per se idyllisch, maar is helemaal niet erg om het laatste stuk nog even flink door te wandelen.
Want aan het einde van etappe 12 van de Eifelsteig staat je nog een bijzondere highlight te wachten: Kloster Himmerod. Tot een paar jaar geleden woonden in het klooster, dat in de 12e eeuw door de Cisterciënzer werd gebouwd, nog monniken. En de ietwat spirituele sfeer is gebleven. Die voel je bijvoorbeeld als je een kijkje neemt in de indrukwekkende barokke kloosterkerk. In de omringende gebouwen zitten onder meer een kleine kunst- en boekwinkel en een museum. In het restaurant kun je energie tanken met kloostersoep, appelsap van fruit uit de boomgaard of een abdijbiertje.
Tip: wil je (een deel van) de Eifelsteig wandelen? Met de app van Rijnland-Palts kun je makkelijk je eigen wandeling samenstellen. Je kunt de kaarten gratis offline downloaden, zodat je onderweg geen internet nodig hebt om de weg te vinden.
Rondwandelingen door de Gerolsteiner Dolomieten
De Eifelsteig doorkruist prachtige landschappen. Dus eigenlijk is het jammer om alleen maar op de wandelroute zelf te blijven. Links en rechts van de Eifelsteig zijn daarom Partnerwege aangelegd. Dit zijn routes die minstens zo mooi zijn als de Eifelsteig en meestal als dagwandeling te lopen zijn. Tijdens mijn weekend in de Vulkaaneifel wandelde ik er twee: het Gerolsteiner Keltenpfad en het Gerolsteiner Felsenpfad, die samen de Gerolsteiner Acht vormen.
Water, bos en uitzichten op het Gerolsteiner Keltenpfad
Het Gerolsteiner Keltenpfad maakt een mooi rondje door het rieverdal van de Kyll. Deze rivier zegt je waarschijnlijk niks, maar hij stroomt hier toch al ruim 140.000 jaar! Al die jaren heeft de Kyll nodig gehad om zich een weg te banen door het keiharde kalkgesteente en de vulkanische basalt en tufsteen. Het water bevindt zich ondergronds, in de basaltspleten en tussen de rotsen. Het zit vol mineralen en vormt een belangrijke waterbron. Hé, wacht eens even. Dat is ook waarom de naam Gerolstein me zo bekend voorkomt! Het is een van de grootste Duitse mineraalwatermerken en bekend van de Gerolsteiner Sprudel, van nature bruisend water.
Maar behalve water heeft deze rondwandeling door de Vulkaaneifel nog meer te bieden: mooie uitzichten. Al na de eerste meters ben ik een flink stuk hogerop gekomen en kijk ik op de kerk van Gerolstein met op de achtergrond de indrukwekkende rotsformaties. En halverwege de wandeling zie ik tussen de bladeren door de uitkijktoren op de Dietzenley. Ik pak mijn pretzel en water uit want het 360 graden uitzicht over de Vulkaaneifel is er eentje om wat langer van te genieten! Ten slotte wandel ik richting Gerolstein nog langs de enorme rotsen van de Gerolsteiner Dolomieten. Als ik de Heiligenstein beklim, heb je goed zicht op de imposante Kasselburg.
Wandelen door de overblijfselen van de tropische zee op het Gerolsteiner Felsenpfad
Heb je al eens door een enorm kalksteenrif gewandeld? Nee, ik tot voor kort ook niet. Maar op het Gerolsteiner Felsenpfad kan het! Miljoenen jaren geleden bevond zich hier nog een tropische zee met riffen van stromatoporen (verwant aan de sponzen) en koralen. Na dolomitisatie – een natuurlijk fenomeen waarbij calciumcarbonaat wordt omgezet in dolomiet – en vervolgens de verzakking en plooiing van de rotsen kwam het gesteente omhoog. Zo zijn de huidige Gerolsteiner Dolomieten ontstaan.
De rotsen hebben namen zoals “Hustley”, “Munterley”, “Drohende Ley” en “Große Kanzel”, en ze karakteriseren het landschap rondom Gerolstein. En zorgen ervoor dat je op deze wandeling constant iets te zien hebt! Heel gaaf vond ik ook de Buchenlochhöhle, een 1,8 miljoen jaar oude grot van zo’n 30 meter lang. Al in de steentijd bood deze grot onderdak aan mensen. En het houdt maar niet op met de hoogtepunten op deze wandeling door de Vulkaaneifel want even later wandelen we langs een reusachtige droge maar, een cirkelvormig bassin ontstaan door een explosie, en langs twee plekken waar vulkanisch gesteente aan de oppervlakte is gekomen. En dan hebben we nog niet eens over de uitzichtpunten gehad, waarvandaan je goed zicht op de slakkenkegelvulkanen en Gerolstein hebt…
Zwemmen in vulkaanmeren: in deze maren kan het
Ik vond het idee vooraf al fantastisch en ik vond het nog leuker toen ik eenmaal in het water lag: zwemmen in een vulkaanmeer. Acht maren in de Vulkaaneifel zijn gevuld met water en in drie ervan kun je zwemmen.
- Gemündener Maar
- Pulvermaar
- Maarfelder Maar
Ik nam een duik in de Pulvermaar in Gillenfeld. Nou ja, duik… Ik roetsjte van de glijbaan het frisse water in 🙂 Het is werkelijk een prachtig meer: bijna perfect rond en omringd door beukenbos. Een stukje bij de oever vandaan ligt een drijvend eiland met springtoren en duikplank. En wie liever op dan in het water is, kan ook een waterfiets of roeibootje huren. Er is dus genoeg voor een (mid)dagje waterplezier!
Bonustip: wandelen met geiten en heerlijke kaas van het Vulkanhof
Plotseling horen we gemekker. Letterlijk. Klaus Holtmann van geitenboerderij Vulkanhof is niet in z’n eentje gekomen. Hij heeft twee geiten bij zich. Samen wandelen naar de geitenboerderij. Onderweg vertelt Klaus over het familiebedrijf. “Het was een gokje van mijn moeder. Zij wilde naast de koeien ook geiten gaan houden, iets wat nogal atypisch voor de Eifel is. Maar het was een groot succes en kijk waar we nu zijn,” vertelt Klaus enthousiast.
Hier, dat is de geitenboerderij Vulkanhof in Gillenfeld, een goed verzorgde en ruime boerderij midden in het groen. Kijken mag je overal. Daarvoor kun je een rondleiding met proeverij boeken. Dan word je aan het einde verwend met de heerlijke verschillende soorten kaas die op de boerderij worden gemaakt: roomkaas, harde kaas, een camembert-achtige kaas en een feta-achtige kaas. Om je vingers bij af te likken, zo lekker! En als je toch liever bij het thema wandelen blijft, kun je ook een wandeling met de geiten gaan maken.
Kamperen in de Vulkaaneifel
Kruip jij na zo’n heerlijke dag wandelen (en zwemmen) ook graag in je eigen tentje? Tijdens het outdoor-weekend in de Vulkaaneifel kampeerde ik op twee verschillende campings.
- Een echte aanrader vond ik Feriendorf Felsenhof* in Gerolstein. Wat een uitzicht! Vanuit mijn tentje keek ik rechtstreeks op de Gerolsteiner Dolomieten. Met een paar extra kilometers kon ik de twee wandelen vanaf de camping maken. Als je in Gerolstein wilt gaan wandelen, is deze camping een mooie uitvalsbasis. Pluspunt is dat deze kleine, verzorgde camping wordt gerund door een Nederlandse familie en je je beste Duits achterwege kunt laten 😉
- De tweede camping was Feriendorf Pulvermaar* in Gillenfeld. De naam zegt het al: de camping ligt op een steenworp afstand van het Pulvermaar. Ik vond het heel fijn dat je vanaf de camping binnen een paar minuten aan het water was. De camping is verder vrij basic, maar heeft als groot bonuspunt een vuurplaats. Voor het echte kampeergevoel in de Eifel!
Wandelen in de Vulkaaneifel: dit had ik bij me
- Stevige, hoge wandelschoenen
- Verschillende laagjes bovenkleding: hempjes, t-shirts en een sporttrui
- De wandelbroek Inara Slim Zip van Maier Sports en twee wandelleggings (een korte en lange)
- Zwemkleding (een duik in een vulkaanmeer hoort erbij!)
- Twee thermosflessen van samen 1,5 liter
- Wandelrugzak Osprey Kyte 46 en een grote backpack voor mijn kampeerspullen
- Voor het kamperen: de tent Nemo Galaxi 2p, een 3-seizoenenslaapzak, lakenzak en een lichtgewicht luchtbedje
- Camera, telefoon, powerbank en opladers
FAQ – Wandelen in de Vulkaaneifel
De Vulkaaneifel ligt in het zuidoosten van de Eifel in Duitsland, tussen Keulen en Trier, ongeveer ter hoogte van de grens tussen België en Luxemburg.
Voor de wandelaars, outdoor-mensen en kampeerders is de Vulkaaneifel een goede vakantiebestemming in Duitsland. Er zijn mooie wandelroutes in overvloed en voor een frisse duik zijn de vulkaanmeren heel geschikt.
Een maar is een type vulkaan waarbij magma op water stuit en daardoor voor een explosie zorgt. Hierdoor ontstaat een krater. In de Vulkaaneifel zul je vooral droge maren zien: komachtige dalen met een enorme diversiteit aan flora. Acht maren zijn met water gevuld en in drie daarvan kun je zwemmen.
De Vulkaaneifel ligt op ongeveer 3,5 uur rijden vanaf Utrecht. Ook met de trein is het gebied te bereiken. Vanuit Nederland reis je eerst naar Keulen en daarna verder met de regionale trein naar Gerolstein of Daun. Bussen gaan vanaf daar naar de kleine plaatsen.
Zeker weten! Vanuit Nederland reis je makkelijk via Keulen naar de Eifel. Voor deze outdoor-trip reisde ik bijvoorbeeld naar Gerolstein. Bekijk alle mogelijkheden op NSInternational.nl*,
Tot ongeveer 10.000 jaar geleden waren de vulkanen hier nog actief. Tijdens de meest recente uitbarsting ontstond het Ulmener Maar . Het vulkanisme is nog steeds aanwezig, wat onder meer blijkt uit gas dat in het Laacher See omhoog komt. Op de lange termijn kan er mogelijk meer vulkanische activiteit worden waargenomen, maar volgens onderzoekers betekent dit niet dat we snel – of zelfs ooit – een vulkaanuitbarsting of aardbeving moeten verwachten. Onderzoekers houden de Vulkaaneifel nauwlettend in de gaten.
Disclaimer: Dit artikel schreef ik met ondersteuning van Rheinland-Pfalz Tourismus. Het enthousiasme dat je leest, is zoals altijd 100% dat van mij. Verder bevat dit affiliate links. Als je via een van deze links een bestelling doet, krijg ik daarvoor een kleine commissie. Dit kost jou natuurlijk niks. Dankjewel!
